Canlı Müziğin temel taşı: Kick tonlamak

Belki de en çok zaman alan ve uğraştıran konudur, güçlü, net bir Kick sesi çıkartabilmek…

Canlı müzik denince bazı temel taşı sesler vardır. Tabi ki en temeli davul, davulunda can alıcı yeri Kick. Biz teknisyenler için genel olarak tonlaması en çok vakit alan, mixi en zor olan sestir kendileri. Pek çok metot ve teknik vardır Kick seslendirmede kullanılan. Kimi teknisyen bir mikrofon ile çalışırken, kimi iki, hatta üç ve daha fazlasını (bizzat görmüşlüğüm var ! ) kullanan bile var. Hatta bir ara (şimdi var mı bilmiyorum)  Yamaha’nın meşhur efekti Spx990’da geniş Kick sesi için efekt bile vardı. 🙂

Bu günkü yazımda, size Kick tonlama tekniklerinden bahsedeceğim, giriş yazısından anlaşıldığı gibi. Ama her şeyden önce iki konu var, teknik ile ilgili olmayan. Birincisi Davulun kendisi, akustiği veya kötü deriye sahip, yada yanlış akortlanmış bir davuldan doğru bir ses çıkarmak imkansızdır. Boş yere kendinizi hırpalamayın. İkincisi ise, davulu çalan. Eğer kötü (kötü demeyelim de, yetersiz diyelim) bir davulcu varsa, bence çok uğraşmayın. Zira her davulcunun tuşesi farklıdır ve herkezin bir stili vardır. Bu yüzdendir ki, davulcu olmadan, Rodi vs çalarken tonladığınız davuldan asıl davulcu geldiğinde farklı bir ses alırsınız.

 

Her şeyden önce şunu unutmamak lazım, her müzik tarzının farklı bir kick sesi vardır. Pop müzik yapan bir gruba veya şarkıcıya Metallica Kick soundu pek yakışmaz, yada Jazz için çok sert kalır bu tür bir ses. Bunu göz önüne almak lazım. Zaten ses dediğin, çok göreceli bir kavram değilmidir?

Mikrofon seçmek, en önemli konulardan biridir. Çünkü her kick mikrofonunun kendi karakteristliği vardır. Her birinin sesi, hacimi farklıdır.

Genelde piyasada en çok Shure Beta52 ve AKG D112 bulunur. En çok tercih edilen mikrofonlar bunlardır. Her iki mikrofonun da frekans responsuna baktığınız da 80-100Hz ile 5-6Khz arasında bir boost, yani arttırma göreceksiniz.

Yani genel olarak Kick sesinde ihtiyacınız olan frekanslardır bunlar. Fiyat olarak da makul mikrofonlar olunca, haliyle piyasada her teknik firmada bulmanız mümkündür.

 

 

Günümüz de en çok tercih edilen Shure Beta52, SM/Beta91, AKG D112, Audix D6, Sennheiser e901,  EV RE20, Audio-Technica AT4047/SV gibi mikrofonlardır.

 

 

 

 

   Kick sesi elde ederken kullanılan bir diğer element ise,  “subkick” adı verilen bir çeşit mikrofondur. Ahşap bir kabuk içine yerleştirilen 6.5″ lik bir hoparlör ile sub frekansları alır. Ben sadece Yamaha’nın subkick’ini biliyorum, başka markalarında var mı, açıkçası bilmiyorum.

 

 

 

 

 

 

.

Gelelim mikrofon yerleştirme ve tonlamaya. Gene müzik türüne bağlı olarak, genelde tek veya iki mikrofon kullanılır. Eğer naturel bir kick sesi isteniyorsa, Kick’in arka derisindeki deliğe, çok yakın olmadan yerleştirmek lazım. Güçlü ve daha net bir ses elede etmek için içine yaklaştırmak daha doğru olur. Eğer PZM (boundary) mikrofon kullanıyor ise, Kick’in tam ortasına, düzgün bir şekilde koymak gereklidir. Tokmağın vurduğu ön deriye doğru yaklaştırdıkça, daha “Punch” bir ses, uzaklaştırdıkça ise daha uzun ve tok bir ses elde edersiniz.

Bu arada, PZM mikrofonlar genellikle daha fazla “Punch”, yani mid / üst-mid sesleri daha fazla almak, yani daha dinamik ses elde etmek için tercih edilir.

Pop veya Rock tarzı işlerde bende iki mikrofon kullanıyorum. Kick’in tam içine Beta91A,  dış kısmına ise Beta52 kullanıyorum. Beta91A’nın tonunu, alt frekansları yaklaşık 160Hz’den itibaren biraz kısıyorum, daha çok 2.5Khz civarını açık tutuyorum. Böylelikle Beta91A’dan parlak, Punch, dinamik bir ses alıyorum. Hatta bazen hafif bir kompres kullanarak dinamikliği arttırıyorum. Böylelikle altyapının yoğun olduğu müzik tarzında bile net duyulur bir Kick soundu elde edebiliyorum.

Beta52’yi ise üst frekansları flat, davulun akustiğine göre 240-160Hz arası 4-6db düşerek, bazen 80-100Hz civarını dar bir açı ile hafif arttırarak kullanıyorum.

Bu şekilde iki mikrofon kullanmanın  şöyle bir de artısı oluyor; Türkçe müzik genelde çok çeşitli tarz müzikleri içeriyor. Bazen aynı şarkıcının / grubun sahnesinde Rock müzikten fantaziye kadar pek çok tür olabiliyor. Pop / Disko tarzında şarkı çalarken Beta91A’nın sesini biraz daha açarak Punch dolu bir ses elde ederken, balad / slow tarzlarda Beta91A’yı hafif kısıp Beta52’yi açarak daha dolu, hacimli bir Kick sesi elde edebiliyorum. EQ veya başka bir şey ile oynamadan, dijital masanın hafızasını değiştirmeden hemde, sadece iki fader ile oynayarak tüm sesin temelini değiştirebiliyorum.

Çoğu zaman sub-bass’ları extra bir çıkıştan sürüyorum, Aux gibi. Bu zamanlarda ise Beta52’yi sadece sub-basslara yönlendiriyorum.

.

 

 Eğer çalıştığınız davulcunun Kick sesi size zayıf geliyorsa , daha hacimli bir Kick sesi elde etmek için size şöyle bir tavsiyem var. Beta 91’in sesini master PA hoparlörlerinize gönderin. Beta52’nin sesini ise sadece sub-bass hoparlörlere gönderin. Çıkan sesi dinleyerek, sadece Beta52’nin Input kanalına (neredeyse tüm dijital mixerlerde Input kanalına delay verebiliyorsunuz) küçük hareketler ile delay verin. 4/1 Saniyeyi geçmeyin. Farka inanamıyacaksınız!  Tek mikrofon kullanıyorsanız da aynı delay tekniğini deneyebilirsiniz.

 

 

 

 

 

 

.

.